Thursday, May 17, 2012

ШҮЛЭГ

                     
                    















                    Надад бэлтгэсэн авсан дээр янаглах хос л
                    Нартад хорогдох сэтгэлийг минь ойлгоно!


Чиний бие аль болох, миний бие аль болохыг
          Ялгахгүй болчихдог
Хөлстэй, хөл орооцолдсон шөнүүдээ дурсаж хэвтэнэ.

Би өөрөө мэдэлгүй зайг тань
          Хажуудаа үлдээж унтдаг.
Битгий зэмлээрэй, мартана гэчихээд амласандаа хүрсэнгүйг!

Ердөө л хулчгар гэдгээ мэдэхийн тулд чамтай учирснаа
          Одоо ухаарсан минь нэгэнт оройтож,
Ертөнцийн зүг бүрээс чиний л инээд цуурайтна.

-Үүрд ... гэж хэлэхэд чинь төрсөн гашуун мэдрэмж
          Өнөөдөр миний юм бүхэн болсон байна.
Өөрийгөө буруутгахаас андуу нь надад үгүй ээ...

Хамтдаа асан хором бүрээ ганцаар дурсах шиг
Харамсмаар юм амьдралд үгүй ажээ...
                                                             Хонгор минь!
                                                 2010.05 УБ хот

Thursday, May 3, 2012

ИХ ТҮҮХЭЭ ЦОГЦООР ХАРАХУЙН ЭХЛЭЛ


"Түүх бол агуу их багш, түүнээс суралцах нь мөнхийн усыг уухын адил" хэмээх мэргэдийн үг бий. Хаад дээдсийн албатууд түүхээ дэнслэн үлдээх нь бий ч, хаан ухаантан мэргэдийн чөмгөө дундлан бичсэн судар шастир, уран зохиолын хэв дурсгалаас л бид эрт цагийн амьдралыг тольдон хардаг билээ. Магад уран зохиол гэдэг бидний өнгөрсөн цаг руу харах цонх юм. Тэр цонхоо цаг ямагт цэвэр тунгалаг байлгах нь хойчийн мэргэдийн үүрэг билээ. Тийн цэвэр тунгалаг байлгахын үндэс нь цөхрөлтгүй эрэл хайгуул, цуцашгүй хөдөлмөр, тэдгээрийг тэтгэх авьяас боловсролын хэрэг юм.
Энэ удаа уншигч та бүхэнд Монголын түүхийн гайхамшигт агшнуудыг нэгтгэн олны сонорт хүргэхийг зорьж сүүлийн арав гаран жилийн хөдөлмөрөө зарцуулсан нэгэн "Бүтээлч"-ийн "Бүтээл"-ийг танилцуулж байна.
Хори Буриадын Бодонгууд овогт ДӨШ нь Дорнод аймгийн Баяндун суманд төрсөн. 1985 онд арван жилийн сургуульд орж, 6-дугаар ангиасаа сургууль завсардан мал маллаж байгаад, 17 насандаа сургуульдаа ахин суралцаж төгссөн. 1997 онд МУИС-ын Эдийн засгийн сургуульд элсэн суралцаж төгссөн. Эзэмшсэн мэргэжлээрээ санхүүгийн байгууллагад ажиллаж байгаад 2002 оноос төгссөн сургуульдаа мастерийн зэрэг хамгаалахаар суралцахын хажуугаар багшилсан.
Тэрбээр, Монголын түүхийн талаар ойрын хорь гаран жилийн судалгааныхаа үрээр туурвин бүтээсэн "Монгголын их тобчиан" туульсын яруу найргийн номоо өнгөрөгч оны эцсээр хэвлүүлжээ. Шүлэглэх ур маяг, бичвэрийн хам орчинд түүхийн агуулгыг багтаах арга зүйн хувьд монголын уран зохиол, түүх бичлэгийн түүхэнд нээлт болсон эл бүтээлд ертөнц үүссэн тухай домгоос эхлээд, монголын эртний түүхт их улсууд, байлдан дагуулал, бутралын үе, эв хамт ёсны үе, нэн шинэ түүхийн үеийн хамаг чухалд тооцогдох олон мянган эш баримтуудыг баялаг судалгаа, он дараалын хамт багтаасан нь олзуурхууштай юм.
Ямар ч мэргэн ухаанаас мохоо харандаа хурц гэх эртний үг бий. Эх түүхийнхээ гүн рүү, гүнээс нь гадаад шалтгаан руу шунган орж, залуу насаа бичгийн үйл хэрэгт зориулсан нэгэн идэр бичээчтэй төсөрхөн хөөрөлдсөнөө уншигчиддаа хүргэхэд таатай байна.